Wat is het probleem
Organisaties die giften innen die de schenker een belastingvoordeel opleveren, moeten jaarlijks per schenker een fiche 281.71 indienen via Belcotax. Vanaf aanslagjaar 2025 (voor giften ontvangen in 2024) moeten organisaties op deze fiches verplicht het identificatienummer van het Rijksregister van de schenker toevoegen.
De wettelijke basis van deze bepaling is de wet houdende diverse fiscale bepalingen”(DOC 55/3607) die de Kamer op 28 december 2023 goedkeurde.
Daarnaast sturen banken sinds 2024 de adresgegevens van de schenker niet langer mee bij de overdracht naar de ontvangende organisatie. De afgelopen jaren deden ze dat wél, door een tolerantieperiode bij toepassing van de GDPR-regels, maar aan die periode komt dus nu een einde.
Wat hebben verenigingen hiermee te maken?
Voor veel organisaties zijn giften een belangrijke bron van inkomsten. In het amateurkunsten- en sociaal-culturele veld gaat het om een 60-tal grotere organisaties die erkend zijn om fiscale giften met belastingvoordeel te innen. Organisaties stellen vast dat niet elke schenker zijn/haar rijksregisternummer wil doorgeven. Zo verliezen die schenkers (allicht) hun fiscaal voordeel waardoor organisaties vrezen minder giften te krijgen.
Waarop botsen verenigingen?
Door de combinatie van deze twee wijzigingen staan organisaties met de rug tegen de muur. Ze dienen bij elke schenker het rijksregisternummer op te vragen maar krijgen van (nieuwe) schenkers geen adresgegevens meer door waardoor ze hen niet kunnen contacteren. Maar er zijn nog meer obstakels.
De wetgever denkt dat het opvragen van rijksregisternummers het makkelijker maakt om de belastingvermindering rechtstreeks toe te kennen aan de juiste schenker. Die laatste zou dit namelijk automatisch ingevuld zien op de belastingaangifte in Tax-on-Web. Dat klopt allicht vanuit het standpunt van de schenker en – vooral – vanuit het standpunt van de FOD Financiën. Maar aan de vzw’s die dit moeten georganiseerd krijgen, werd blijkbaar niet gedacht.
- Het is voor organisaties verre van evident om het rijksregisternummer van elke schenker op te vragen, daarrond een gegevensbank op te bouwen én die te beheren. In welke mate is deze maatregel ‘noodzakelijk’ en ‘proportioneel’?
- Organisaties moeten blijkbaar zelf uitzoeken hoe ze de GDPR-wetgeving niet overtreden. En om die wetgeving niet te overtreden moet een organisatie wel wat dure maatregelen Hun dataregisters moeten aangevuld worden; hun privacyverklaring en verwerkingsovereenkomst moeten aangevuld worden. Mogelijk moeten ze ook een Data Protection Officer aanstellen. Bovendien moet alles extra beveiligd worden gezien de bijzondere gevoeligheid van een rijksregisternummer. Het gaat dan over verhoogde beveiliging van databestanden, on- en offline, bij de organisaties en bij eventuele externe verwerkers.
- Hoe garandeer je deze veiligheidsmaatregelen bij “face-to-face” werving van nieuwe schenkers in de publieke ruimte? Dit is bijzonder onduidelijk en legt de volledige verantwoordelijkheid voor de vele risico’s bij de organisatie zelf.
- Wat gebeurt er als een trouwe schenker zijn/haar rijksregisternummer niet wil doorgeven? Of als een fout nummer wordt doorgegeven of genoteerd?
- Nu organisaties de adresgegevens van hun schenkers niet meer krijgen via de bank moeten ze ook daarvoor nieuwe procedures implementeren. Het maakt alles nodeloos complex, ontmoedigend en risicovol, zeker voor kleinere organisaties.
Welke verenigingen hebben hier last van?
Alle verenigingen die giften ontvangen met belastingvoordeel. Die situeren zich in vele sectoren, zoals de jeugdsector, de sociaal-culturele en amateurkunstensector, de welzijnssector, de NGO-sector enz.
De oplossing?
- Een fundamentele oplossing is het afschaffen van de verplichting voor organisaties om fiches 281.71 bij Belcotax in te dienen. In verschillende buurlanden is dit op die manier geregeld. De implicatie is dat de schenker zijn gift zelf moet invullen in Tax-on-Web, maar die inspanning verbleekt bij de inspanningen en risico’s voor organisaties in het huidige systeem.
- Een andere piste is het opnemen van de geboortedatum op de fiches in plaats van het rijksregisternummer. Een omzendbrief in 2016 deed die aanbeveling al. Dit bleek toen een grote stap vooruit voor de identificatie van schenkers. Een geboortedatum is, vanuit GDPR-standpunt, ook een gevoelig persoonsgegeven, maar niet in dezelfde mate als een rijksregisternummer.
- Mits (digitale) koppelingen binnen overheidsdatabanken, moet het mogelijk zijn voor de FOD Financiën om rijksregisternummers van schenkers te krijgen, zonder daarmee organisaties te belasten.
Wie kan dit oplossen?
Minister van Financiën
